QUAN ĐIỂM HIỆP HỘI

QUAN ĐIỂM HIỆP HỘI

Theo lời mời của Sở GTVT TP.HCM (giấy mời số 338/GM-SGTVT ngày 7/6/20190)  và qua nghiến cứu các tài liệu tóm tắt đính kèm, ngày 14/6/2019 ông Lê Trung Tính, chủ tịch Hiệp hội VTHKLT&DL TP.HCM đã đóng góp ý kiến tư vấn về 3 dự án, đề án của ngành GTVT TP.HCM như sau:

1. Về dự án “đường ưu tiên” cho xe buýt:

Tôi chẳng những hoàn toàn ủng hộ dự án này mà nếu được Sở GTVT nên nâng thêm  một bước nữa là từ “đường ưu tiên” sang “đường dành riêng” bỡi lẽ:

• Chỉ có cách này mới tăng được tốc dộ vận doanh, rút ngắn thời gian đi lại, thu hút hành khách bỏ “xe cá nhân” chuyển sang sử dụng “phương tiện VTHKCC’ và đây là nguyện vọng chính đáng của người dân khi sử dụng phương tiện VTHKCC qua các đợt khảo sát, điều tra xã hội học thời gian qua;
• Bên cạnh đó, kinh nghiệm tổ chức “làn dành riêng” cho xe buýt trên đường Trần Hưng Đạo B – Q5, trên con đường một chiều và chật hẹp – dưới 8m, từ năm 2003 đã chỉ ra rằng: Ở TP.HCM tổ chức đường ưu tiên, hoặc dành riêng cho xe buýt là bình thường;
• Ngoài ra, kinh nghiệm ở nhiều nơi trên thế giới, cụ thể ở TP Lyon – Pháp mà tôi có dịp đến, đường sá họ không lớn nhưng họ tổ chức các làn đưởng ưu tiên hoặc dành riêng cho xe buýt rất tốt;
• Cặp tuyến Điện Biên Phủ và Võ thị Sáu – Q3 là trục tuyến chính của xe buýt thành phố (9 – 10 tuyến, với số chuyến/ngày lên đến hàng ngàn chuyến, nên tổ chức làn ưu tiên, dành riêng là hợp lý!
• Để nâng cao năng lực thông qua của làn ưu tiên, chúng tôi nghĩ ngoài các loại xe như cảnh sát, cứu thương cứu hỏa, hoạc xe khách trê 24 chỗ, chúng ta cần ưu tiên cho cả loại xe taxi vì đây cũng là loại hình xe công cộng và đóng góp khoảng 30 – 40% sản lượng VTHKCC cho Tp HCM hang chục năm qua!

2. Về Dự án “Thu phí xe ô tô vào khu vực Trung tâm”:

• Trái với dự án đường ưu tiên hoạc dành riêng cho xe buýt ở TP.HCM, với dự án này chúng tôi cho rằng tâm lý người dân hoặc giới vận tải trê phạm vi cả nước đều không đồng tình với bất cứ loại phí nào nữa vì tình trạng thu phí hiện nay đã thuộc dạng “Phí trùng phí” làm cho giá thành vận tải ở VN hiện nay mất đi lợi thế cạnh tranh với các nước thuộc khối Asean!
• Tuy nhiên, về mặt cá nhân, tôi ủng hộ dự án này vì đây là giải pháp cơ bản mà các TP đô thị đều làm và nó chỉ là giải pháp kinh tế thay vì sử dụng biện pháp hành chính cứng nhắc! vấn đề còn lại là tính hiệu quả kinh tế và tính khả thi khi triển khai thực hiện;
• Xét về các khía cạnh này, chúng tôi thấy dự án đã có những chọn lựa tương đối phù hợp với tình hình kinh tế xã hội cũn như điều kiện GTVT hiện nay của TP như: vùng hạn chế nhỏ, mức thu vừa phải, có lưu ý đến miễn giảm loại hình phương tiện VTHKCC như xe buýt, Taxi, xe cư dân sống trong khu vực, sử dụng thiết bị thẻ định danh RFID dán trên kính xetương thích với điều kiện thu phí không dừng hiện nay trên đường cao tóc, và quốc lộ trên toàn quốc. Triển khai 100 điểm cung cấp bộ lki1ch hoạt ta2k khoản…
• Vấn đề cần lưu ý thêm là, tiện nhất chúng ta nên đầu tư theo hình thức “Đầu tư công” để dễ thuyết phục chính quyền thành phố; trường hợp ngược lại cần có điều kiện sách để chọn  nhà đầu tư có năng lực tài chính(vốn vay ít) và mạnh về công nghệ, cũng như: Tiền tthu phí phải sử dụng đúng mục đích là  ngoài trang trải chi phí đầu tư, hoàn vốn cho nhà đầu tư, phần còn lại (nếu có) cũng chỉ cho việc chống kẹt xe nội thị, và  phát triển VTHKCC.

3. Về mô hình dành cho khối HTX xe buýt TP.HCM

Thực ra, loại hình HTX hoạt động hiện nay là hoạt động đúng theo tinh thần cũa luật HTX 2012, cùng với luật Doanh nghiệp song song tồn tại đúng theo định hướng XHCN theo qui định của luật pháp hiện hành! Nên đi tìm một mô hình choc ac HTX là điều cần xem lại, nếu không có sự dồng thuận với các HTX hoặc Liên minh HTX thì sẽ vướng về mặt luật pháp!

• Xét cụ thể tình hình hoạt dộng củ amo6 hình HTX thì có điều gì đó hơi ngược, vì xét mọi chỉ tiêu KTKT của hoạt dộng vận tải, đặc biệt  như những chỉ tiêu cốt lõi: HK bình quân chuyến, mức trợ giá cho HK, tỉ lệ trợ giá trên chi phí,  chất lượng phục vụ (số lần vi phạm hợp đồng hoặc qui chế phục vụ HK...) theo báo cáo của Trung tâm GTCC, thì chính mô hình HTX lại là mô hình hay hơn các mô hình công ty khác như TNHH, QD trước đây và nay là công ty CP hoặc ngay cả công ty liên doanh cũng tỏ ra kém hiệu quả! Do đó,đề nghị chuyễn từ HTX sang mô hình công ty CP hay một mô hình nào là cần phải cân nhắc cẩn thận!?
• Thực ra, mô hình HTX tập trung qui mô, mức độ cỡ HTX 19/5, nếu được Ngành GTVT và Liên minh HTX tiếp sức, chúng ta cũng sẽ có một mô hình HTX mẫu hoạt động xe buýt ở TPHCM. Do đó, tôi ủng hộ mô hình tập trung qui mô và mức đô tập trung như HTX 19/5 ở 4 khu vực Đông – Tây – Nam – Bắc như dự kiến, kết hợp củng với vài ba Công ty CP, TNHH là đủ. Không nên cho phát triển các HTX qui mô nhỏ trong hoạt động xe buýt  (nên nhớ là từ năm 2012, lúc giám đốc Trần Quang Phượng sắp về hưu, về mặt Quyết định chúng ta chỉ còn 10 HTX, tức là các HTX như 26, Quyết Tiến đều không còn như hiện nay)! Do đó, tôi dề nghị nên thống nhất với Liên minh HTX TP, nếu họ đồng thuận thì tiến hành nhằm tránh vướng mắc về luật pháp! Và bước đầu chính là tổ chức thí điểm tiến hành CPH HTX 19/5 và quản lý điều hành tập trung các HTX còn lại!
• Bên cạnh đó, cần lưu ý : việc mở rộng điều kiện gia nhập thị trường cho các DN/HTX khác ngoài nhóm 6 đơn vị dự kiến cũng cần quan tâm vì nếu không sẽ không có sự cạnh tranh đúng nghĩa theo nền kinh tế thị trường, thí dụ như vào năm 2017- 2018 gì đó Trung tâm GTCC đã không chấp thuận cho công ty Phương Trang tham gia hoạt động xe buýt vì không đủ 3 năm kinh nghiệm là một điều trái khoái!

(VPHH – 17/6/2019)